Galar, vùng lấy cảm hứng từ nước Anh, mang đậm hơi thở của văn học cổ tích với những sinh vật thần thoại tinh nghịch như Hatenna, Sinistea, hay Galarian Ponyta, cư ngụ trong Rừng Mê Quang [Glimwood Tangle] huyền ảo. Và dĩ nhiên, thế giới ấy không thể thiếu loài yêu tinh, tiêu biểu là Impidimp.
Cũng nhờ Impidimp, ta hiểu rõ hơn cách Game Freak định nghĩa hệ Tiên. Trong tiếng Anh, từ “Fairy” hiện đại thường gợi hình những tiểu tiên hiền lành, có cánh, nhỏ bé và thuần khiết. Trong khi đó, hệ Tiên trong Pokemon lại gần với khái niệm “Fae” cổ xưa hơn, không chỉ là tiên, mà là toàn bộ các sinh thể siêu nhiên: từ yêu tinh, tinh linh, nàng tiên cho đến ác quỷ. Chúng vừa ban phước vừa gieo tai họa, vừa dịu dàng vừa nguy hiểm.
Impidimp có cái đầu tròn vo to quá khổ, tay chân gầy khẳng khiu như mì sợi, mũi hếch, tóc cánh dơi. Biểu cảm láu cá cùng hành động lè lưỡi trêu ngươi khiến nó mang đúng phong thái của một tiểu quỷ tinh nghịch (Imp), cụ thể là lấy cảm hứng từ Lincoln Imp, một sinh vật huyền thoại nổi tiếng trong văn hóa dân gian Anh.
Truyền thuyết Lincoln Imp bắt nguồn từ nhà thờ Lincoln ở thành phố Lincoln, Anh – công trình có từ thế kỷ 11–12. Tương truyền, hai con imp do ác quỷ sai khiến được cử đến để quậy phá các nhà thờ khắp nước Anh. Khi đến nhà thờ Lincoln, chúng ném đá, lật bàn thờ, quấy nhiễu ca đoàn, khiến cả nhà thờ hỗn loạn. Một thiên thần được phái đến để ngăn chặn chúng. Khi thiên thần ra lệnh dừng tay, một con imp bỏ chạy, còn con kia vẫn ngang ngạnh thách thức. Kết quả, nó bị hóa đá ngay tại chỗ, và bức tượng nhỏ trên cột nhà thờ Lincoln ngày nay chính là hình ảnh đó.
Khác với Hatenna – sợ hãi trước những cảm xúc mãnh liệt, Impidimp lại tồn tại nhờ năng lượng tiêu cực. Nó “hít” lấy cơn giận, nỗi buồn và sự bực bội của con người qua chiếc mũi to đặc trưng. Khi không tìm thấy nguồn cảm xúc ấy, nó sẽ chủ động lẻn vào nhà người khác để gây rối, chỉ để khiêu khích và tận hưởng mùi vị của sự tức tối mà chính nó đã tạo ra.
Bộ đôi tiến hóa này phản chiếu lẫn nhau về cả tính cách lẫn biểu tượng: Impidimp mang hình ảnh bé trai tinh nghịch, táo bạo và bướng bỉnh, trong khi Hatenna thể hiện nét điềm đạm, nhạy cảm và ôn hòa của bé gái. Tính cách ấy thể hiện rõ qua các đặc tính: Phá Phách [Prankster] phản ánh sự nghịch ngợm, Ăn Cắp Vặt [Pickpocket] thể hiện sự láu lỉnh, và Bắt Bài [Frisk] khắc họa khả năng quỷ quyệt, dư sức lật tẩy thủ đoạn đối phương.
Tên tiếng Nhật Berobā (ベロバー) của Impidimp bắt nguồn từ beroberobā, cách người Nhật gọi trò ú òa (peekaboo), trong đó người lớn che mặt rồi bất ngờ thò ra trêu chọc trẻ nhỏ. Trò chơi tưởng như vô hại này lại gợi nhớ đến truyền thuyết changeling – một trong những câu chuyện nổi tiếng và rùng rợn nhất trong thần thoại Celtic và Bắc Âu.
Theo truyền thuyết, fae đôi khi đánh tráo trẻ con loài người, mang đứa thật đi và để lại một bản sao yếu ớt hoặc méo mó. Hành động này được cho là nhằm nuôi dưỡng đứa trẻ con người trong thế giới tiên, thay thế đứa con yếu của chính họ, hoặc trừng phạt những ai xúc phạm đến tiên giới. Đứa trẻ thế thân thường khóc không dứt, chậm lớn hoặc tỏ ra kỳ lạ bất thường, và trong vài câu chuyện, khi bị phát hiện, nó hiện nguyên hình thành một sinh vật ma quái.
Về sau, các nhà dân tộc học cho rằng huyền thoại “changeling” bắt nguồn từ nỗ lực của người xưa trong việc giải thích những đứa trẻ khác thường: mắc bệnh bẩm sinh, tự kỷ, động kinh hoặc chậm phát triển vào thời chưa có hiểu biết về y học. Thay vì tin con mình bị bệnh, họ cho rằng đứa con thật đã bị tiên bắt đi.
Khi tiến hóa thành Morgrem, Impidimp mang hình dáng con người rõ rệt hơn: thân hình săn chắc, nửa mắt lim dim, nụ cười nham hiểm kiểu ma cà rồng, mái tóc dài che một bên mặt và những ngón tay nhọn như vuốt, trông hệt một yêu tinh rừng (forest goblin).
Morgrem thường dụ dỗ kẻ lạc vào rừng rồi bất ngờ tấn công bằng mái tóc vung ra như đuôi bò cạp, tức chiêu Dập Đầu Đâm Lén [False Surrender] đặc trưng của nó. Hành vi này gợi hình tượng đến Redcap, loài yêu tinh sát nhân trong thần thoại Anh chuyên giả vờ khuất phục rồi ra tay, đội mũ nhuộm máu và cầm liềm đi săn.
Tuy nhiên, Morgrem không hoàn toàn tà ác. Một số truyền thuyết cho rằng nó có thể khiến cây cối sinh trưởng nếu được đối xử tử tế, phản ánh quan niệm xưa rằng fae là linh thể của tự nhiên, vừa ban phước vừa gieo họa. Hình ảnh ấy cũng gợi nhớ đến Robin Goodfellow (Puck) trong văn học Anh – tinh linh rừng tinh nghịch, thích trêu chọc và gây rối con người, nhưng cũng có thể chỉ đường cho kẻ lạc và khiến hoa cỏ đâm chồi nở rộ.
Khi tiến hóa thành Grimmsnarl, làn da nó chuyển sang xanh lục, khoác lên lớp lông đen xám rậm rạp, khiến toàn thân toát ra vẻ hầm hố và dữ tợn như một chằn tinh (ogre) hay quỷ rừng khổng lồ (troll). Hình ảnh này gợi nhớ đến Grendel trong sử thi Beowulf, cũng thân hình to lớn, đầy lông lá và có sức mạnh phi thường.
Điểm độc đáo nhất của Grimmsnarl nằm ở mái tóc. Phần tóc từng được Morgrem dùng làm vũ khí nay đã quấn quanh cơ thể như một lớp cơ bắp thứ hai. Theo Pokedex, cấu trúc “tóc cơ” này mạnh đến mức có thể áp đảo cả Machamp, nên nó mới được gọi là Pokemon Tăng Cơ [Bulk Up Pokemon].
Khi chiến đấu, Grimmsnarl có thể duỗi những lọn tóc ra như xúc tu để trói chặt đối thủ. Trong các đoạn hoạt họa, ta thấy rõ những sợi tóc ấy tách ra, để lộ cánh tay thật gầy guộc bên trong, cho thấy sức mạnh thực sự của nó không đến từ cơ thể, mà từ mái tóc ma thuật bao quanh.
Trong nhiều nền văn hóa, tóc được xem là nguồn chứa sức mạnh phép thuật. Phù thủy thường giữ quyền năng của mình trong mái tóc, vì thế tóc hay xuất hiện trong các bùa chú, độc dược hoặc nghi lễ ma thuật. Ở châu Âu thời Trung cổ, người ta đốt hoặc chôn tóc sau khi cắt để tránh bị phù thủy dùng làm vật yểm; phụ nữ bị kết tội phù thủy cũng bị cạo trọc đầu nhằm tước đoạt quyền năng.
Hình tượng chiến đấu hoặc thao túng bằng tóc xuất hiện trong nhiều nền văn hóa: phương Tây có Medusa, kẻ khiến người khác hóa đá bằng mái tóc rắn; phương Đông có Futakuchi-onna, ma nữ với miệng thứ hai ẩn trong tóc. Trên cùng một mạch ý tưởng đó, Grimmsnarl sử dụng tóc như cơ bắp, chuyển hóa sức mạnh phù thủy (nữ tính) thành sức mạnh thể chất (nam tính).
Ngoài ra, trong truyền thuyết Vua Arthur, Green Knight là sinh vật được phù thủy Morgan le Fay tạo ra – một pháp sư quyền năng, tinh thông ma thuật và tâm linh, rất giống với Hatterene, vốn là đối trọng của Grimmsnarl. Green Knight có toàn thân màu xanh lục, thân hình đồ sộ, mái tóc và chòm râu dài rậm như dây leo, mang trong mình sức mạnh của thiên nhiên hoang dã. Điều này cũng tương đồng với ngoại hình của Grimmsnarl, vốn tiến hóa từ Morgrem, một loài yêu tinh rừng gắn liền với thiên nhiên.
Grimmsnarl có thể được xem là hiện thân của mặt tối trong hình tượng phù thủy, phản ánh mô típ phổ biến trong văn hóa phương Tây: những phù thủy “xấu” thường được miêu tả với làn da xanh tái, mũi nhọn hoắc, quần áo tối màu và vẻ ngoài đáng sợ. Hình tượng này trở nên quen thuộc rộng rãi nhờ bộ phim kinh điển Phù thủy xứ Oz (The Wizard of Oz) năm 1939.
Thêm một chi tiết thú vị là Morgrem tiến hóa thành Grimmsnarl ở cấp 42, con số mà trong tiếng Nhật đọc là shini (しに), đồng âm với từ “chết” (死に). Người Nhật xem đây là con số xui xẻo, đặc biệt với nam giới, thường được coi là tuổi hạn cần làm lễ cầu an.
Khi đạt dạng Cực Đại Giga [Gigantamax], phần tóc ma thuật của Grimmsnarl phình to đến mức bao trùm toàn thân, trong khi cơ thể thật bên trong vẫn nhỏ bé như cũ. Mái tóc lúc này đã trở thành khối cơ bắp khổng lồ dệt từ vô số sợi cơ sống, khiến nó trông như một người khổng lồ tóc, gợi nhớ đến các Titan trong Attack on Titan.
Dáng đứng của Grimmsnarl Cực Đại Giga toát lên thái độ ngạo mạn và khinh miệt đối thủ, thể hiện rõ qua tư thế “hất tay xua đuổi” trong artwork chính thức, như thể xem kẻ địch chỉ là côn trùng nhỏ bé dưới chân. Theo Pokedex, nó đủ linh hoạt để nhảy qua cả tòa nhà cao nhất, và có thể tung ra cú đá khoan (drill kick) bằng cách xoắn tóc quanh chân để tạo thành mũi khoan khổng lồ, để lại những hố sâu khắp vùng Galar sau mỗi cú đánh.
Độc chiêu Ru Ngủ Giga [G-Max Snooze] khiến đối thủ rơi vào giấc ngủ, có thể lấy cảm hứng từ Aillen – yêu tinh khổng lồ trong thần thoại Ireland, kẻ từng dùng tiếng sáo ru ngủ cư dân Tara trước khi thiêu rụi thành phố. Hoặc ám chỉ đến Boogeyman – sinh vật huyền thoại trong văn hóa dân gian Anh, tương đương “ông kẹ” ở Việt Nam. Boogeyman không có hình dạng cố định, chỉ được mô tả là một thế lực vô hình rình rập trong bóng tối, thường được cha mẹ dùng để dọa trẻ không chịu ngủ, qua câu nói:
“Ngoan nào, ngủ đi kẻo Boogeyman sẽ đến bắt con đấy.” (Hush now, or the Boogeyman will get you).
Cảm ơn bạn Trí Thức đã giúp hoàn thành trọn vẹn bài viết này.