LÀ SAO BIỂN HAY SAO TRỜI

Staryu là Pokemon Hình Sao [Star Shape Pokemon], vừa mô phỏng sao biển, vừa gợi hình ảnh của những vì sao trên bầu trời hay bất kỳ vật thể nào mang dáng ngôi sao. Năm cánh màu nâu vàng của nó như được tạo nên từ lớp xương da canxi tương tự sao biển thật, vận hành quanh một lõi đỏ phát sáng ở trung tâm – nơi chứa nguồn năng lượng sống của cơ thể.

Sao biển (Asterias rubens) thuộc nhóm động vật da gai (echinoderm), họ hàng xa với hải sâm (Pyukumuku), nhím biển (Pincurchin) và huệ biển (Lileep, Cradily). Chúng là một trong những loài sinh vật cổ xưa nhất, tồn tại hàng trăm triệu năm mà hầu như không thay đổi hình thái. Khác với động vật có xương sống vốn dễ tổn thương vì cấu trúc nội tạng phức tạp, sao biển lại đơn giản đến khó tin: cơ thể chúng chỉ gồm những cánh tay nối với phần đĩa trung tâm (central disc) và một dạ dày có thể lộn ra ngoài để tiêu hóa thức ăn rồi thu lại.

Cấu trúc “tối giản” này giúp sao biển sở hữu năng lực tái sinh phi thường. Dù bị mất cánh, chúng vẫn có thể mọc lại gần như hoàn toàn, miễn phần đĩa trung tâm còn nguyên vẹn. Tương tự vậy, miễn viên ngọc còn nguyên vẹn thì Staryu và Starmie đều có thể mọc lại cánh sau khi bị Lumineon gặm mất. Điều này còn phản quá qua đặc tính Hồi Phục Tự Nhiên [Natural Cure] và chiêu Tự Tái Tạo [Recover].

Viên ngọc đỏ ở trung tâm Staryu được bao bọc trong khung chấu kim loại màu vàng và có thể phát ra ánh sáng – chi tiết này vẫn có cơ sở khoa học nhất định. Bề mặt ngọc trơn láng, được mài nhẵn theo kiểu cabochon, dạng mài giúp ánh sáng phản chiếu từ bên trong, tạo nên hiệu ứng sao (asterism). Ở các viên Star Ruby hay Star Sapphire, hiệu ứng này thường hiện ra dưới ánh sáng hình ngôi sao sáu cánh, trùng khớp hoàn hảo với sáu mấu kim loại đang giữ chặt viên ngọc của Staryu. Đặc biệt, phần khung chấu còn nối liền với một cánh, khiến tổng thể trông như một chiếc nhẫn đính ngọc được “đeo” vào một ngón tay vậy.

Khi tiến hóa thành Starmie, cơ thể nó không còn hình sao năm cánh mà đã mở rộng thành mười cánh màu tím, nên được xếp vào phân loại Pokemon Bí Ẩn [Mysterious Pokemon] thay vì chỉ là Pokemon Hình Sao. Phần khung chấu kim loại giờ trở nên cứng cáp và sắc cạnh hơn, còn viên ngọc thì tinh xảo hơn, giống mặt của một viên kim cương được chế tác theo dạng nhiều mặt sao (star facets). Các mặt này (thường là tám) hội tụ quanh tâm viên đá, khiến ánh sáng phản chiếu vào tạo hiệu ứng lấp lánh rất đẹp mắt, tương ứng với tám mấu kim loại đang cố định viên ngọc của Starmie.

Sao biển ngoài đời là ví dụ điển hình cho đối xứng tỏa tròn (radial symmetry), khác với đối xứng hai bên (bilateral symmetry) của hầu hết động vật có xương sống. Chúng không có “trái” hay “phải”, mà tỏa đều quanh trung tâm. Thông thường sao biển có năm cánh, nhưng cũng có loài đến hơn mười cánh, như sao biển vương miện gai (Crown-of-thorns starfish) – nguồn cảm hứng cho Mareanie và Toxapex. Do đó, việc Starmie có 10 cánh là hoàn toàn hợp lý trong tự nhiên.

Xét về màu sắc, Staryu có thể được lấy cảm hứng từ sao biển vòng cổ (Necklace starfish) với trung tâm màu đỏ nổi bật, còn Starmie lại gợi nhớ đến sao biển hướng dương (Sunflower sea star) loại màu tím. Trong hình thái thường, viên ngọc ở trung tâm của chúng trông như Ruby, còn ở dạng Dị Sắc [Shiny], nó lại mang sắc xanh lam lấp lánh như Sapphire.

Starmie bơi bằng cách xoay năm cánh sau như cánh quạt để tạo lực đẩy, còn năm cánh trước hoạt động như bánh lái điều hướng. Hai phần này có thể xoay độc lập nhưng ngược chiều nhau, khiến nó trông như đang được gắn trên một trục quay. Cả Staryu lẫn Starmie đều có thể tận dụng thế xoay này để bay như đĩa bay nhờ chiêu Xoay Cao Tốc [Rapid Spin] – điều mà sao biển thật không thể làm được, bởi trong thực tế chúng chỉ bò chậm rãi trên đáy biển bằng hàng trăm ống chân hút nhỏ dưới mỗi cánh. Kiểu tấn công này có lẽ được lấy cảm hứng từ shuriken (phi tiêu ninja) – cũng có hình ngôi sao, di chuyển xoay tròn, và thường có từ bốn đến mười cánh.

Khi đêm xuống, Staryu thường phát sáng nhấp nháy trên mặt biển, trông như bầu trời đầy sao phản chiếu xuống đại dương. Starmie thậm chí có thể phát ra sóng điện từ đủ mạnh để lan đến tận không gian, như thể đang gửi tín hiệu về con tàu vũ trụ mẹ, phản ánh đặc tính Phát Quang [Illuminate] của nó. Truyền thuyết kể rằng chúng được sinh ra từ bụi sao rơi xuống biển, và có lẽ lõi năng lượng của chúng thực chất là một viên thiên thạch, vừa là nguồn năng lượng, vừa giải thích vì sao chúng mang thuộc tính Siêu Linh, đặc trưng của nhiều Pokemon có nguồn gốc từ thiên thể như: Lunatone, Solrock,…

Bộ chiêu thức của chúng cũng xoay quanh chủ đề ánh sáng và vũ trụ như: Chùm Tia Tâm Linh [Psybeam], Xuất Thần [Psychic], Tường Ánh Sáng [Light Screen], Ngôi Sao Tốc Độ [Swift] hoặc Năng Lượng Vũ Trụ [Cosmic Power],…

Ở vùng Lưỡng Hà cổ đại, người dân thờ phụng Inanna – vị nữ thần của tình yêu, chiến tranh và bầu trời, sau này được người Akkad và Babylon gọi là Ishtar. Bà được xem là hiện thân của sao Kim (Venus). Thời ấy, khi chưa có kính viễn vọng, người ta tin rằng sao Kim thực chất là hai ngôi sao khác nhau: một xuất hiện vào lúc bình minh gọi là “sao mai”, và một xuất hiện sau hoàng hôn gọi là “sao hôm”. Thế nên, biểu tượng của vị nữ thần này là Ngôi sao Ishtar (Star of Ishtar): hình hai ngôi sao bốn cánh chồng lên nhau với một tâm tròn ở giữa, trông vô cùng giống cấu trúc của Starmie, củng cố thêm hệ Siêu Linh của nó.

Khi tiến hóa thành Mega Starmie, nguồn gốc ngoài hành tinh của nó càng được nhấn mạnh rõ rệt hơn: các “cánh sao” trở nên linh hoạt như tay chân, giúp nó di chuyển nhanh và uyển chuyển như con người. Người ta cho rằng hình thái này là nỗ lực của Mega Starmie nhằm bắt chước con người để giao tiếp, hoặc thậm chí để thay thế họ.

Đây là một mô-típ quen thuộc trong các tác phẩm khoa học viễn tưởng, nơi sinh vật ngoài hành tinh cố gắng Phân Tích [Analytic] con người, rồi bắt chước hoặc tiến hóa để hòa nhập, xâm nhập, và cuối cùng là chiếm lấy vị trí của nhân loại. Hình ảnh một quái vật hình sao di chuyển bằng hai chân cũng từng xuất hiện nhiều trong văn hóa đại chúng, tiêu biểu như Starro trong truyện tranh DC Comics hay Pestar trong Ultraman – quái vật có thân thể gồm hai ngôi sao dính liền vào nhau.

Tên tiếng Nhật của Staryu, Hitodeman (ヒトデマン), nghĩa đen là “người sao biển”, gợi nhắc đến các người ngoài hành tinh trong phim Ultraman – siêu anh hùng biểu tượng của Nhật Bản. Viên ngọc ở trung tâm cơ thể Staryu và Starmie tương ứng với Color Timer – viên ngọc tròn trên ngực Ultraman, thứ sẽ nhấp nháy khi năng lượng cạn kiệt, tương tự như khi Staryu hoặc Starmie khi mất khả năng chiến đấu [Fainted].

Điều thú vị là trong anime, Staryu và Starmie không phát âm tên mình như các Pokemon khác, mà chỉ phát ra những tiếng “Yah!” hoặc “Hyah!”, âm thanh nghe hệt như võ sĩ khi tung đòn. Trên thực tế, đây là sự mô phỏng có chủ đích phong cách âm thanh của các Ultra Warriors thời kỳ Shōwa, những nhân vật thường không nói lời thoại, chỉ giao tiếp bằng tiếng hét và tiếng thở mạnh khi chiến đấu.

Tất cả những chi tiết đó cho thấy Staryu và Starmie không chỉ chịu ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ từ Ultraman, mà còn mang ý nghĩa như một lời tri ân tinh tế đến giai đoạn sơ khai của Pokemon – thời kỳ mà dự án vẫn còn mang tên “Capsule Monsters”. Ý tưởng về việc thu nhỏ và triệu hồi sinh vật từ Bóng Poke [Poke Ball] đã chịu ảnh hưởng sâu đậm từ khái niệm Capsule Kaiju trong loạt Ultraman, nơi các quái thú được cất giữ và phóng xuất ra từ những viên nang.