Ai cũng biết Malamar, Pokemon lộn ngược cơ thể được giới thiệu ở Gen VI. Thế nhưng đến Gen IX, ta lại gặp thêm một Pokemon lộn ngược khác: Rabsca. Điểm khác biệt là Malamar lộn ngược để tăng lưu thông máu, ra dáng trùm phản diện, còn Rabsca thì lộn ngược chỉ để nâng niu quả bóng tâm linh yêu quý của nó.
Rellor là một Pokemon bọ nhỏ màu nâu, lấy cảm hứng từ bọ hung lăn phân. Nó có bốn cái sừng nhô ra trên đầu, khuôn mặt hồng với đôi mắt lờ đờ, chiếc mũi phồng, các sọc đen cong trên dưới như lông mày rậm và râu cằm. Phần bụng có các đường sọc vàng cạnh tròn; khi lộn ngược lại, hoa văn này trông như một đống phân hoạt hình. Nó có bốn chi dài, mỗi chi hai móng vuốt, còn trên lưng là họa tiết sọc be ngẫu nhiên giống như mê cung.
Trong tự nhiên, Rellor tạo quả cầu bùn bằng cách trộn đất, cát với năng lượng tâm linh. Nó quý trọng quả cầu này hơn cả mạng sống. Vì luôn phải bảo vệ và quan sát khối cầu, nó sở hữu đặc tính Mắt Kép [Compound Eyes] – phản ánh đôi mắt kép vốn có ở loài bọ hung ngoài đời, đồng thời cũng là ẩn dụ cho việc “luôn dõi theo” và không rời mắt khỏi bảo vật vô giá của mình. Thậm chí Rellor luôn lộn ngược người để lăn quanh quả cầu, dùng hai chân sau khỏe để nâng quả cầu lên trên cơ thể. Quả cầu của nó màu nâu, lẫn sọc trắng và cam ngẫu nhiên, và được lăn liên tục cho đến khi tích tụ đủ năng lượng để tiến hóa.
Chi tiết này lấy cảm hứng trực tiếp từ bọ hung ăn phân ngoài đời thực, loài côn trùng nổi tiếng với lối sống kỳ lạ: chúng vo tròn phân thành cầu, dùng đầu và chân trước “điêu khắc” cho tròn trịa rồi lăn bằng chân sau đưa về tổ. Tùy loài mà có ba hành vi chính:
- Rollers (bọ lăn): cuộn phân thành cầu rồi lăn đi, thường để làm ổ cho ấu trùng hoặc cất giữ làm thức ăn.
- Tunnelers (bọ đào hầm): đào hố ngay dưới đống phân, chôn phân xuống đất làm thức ăn và nơi sinh sản.
- Dwellers (bọ sống trong phân): không lăn, không chôn, mà sống trực tiếp trong đống phân, để trứng và nuôi ấu trùng ngay tại đó.
Trong đó, Rellor rõ ràng thuộc nhóm Roller (đảo chữ), giống như bọ hung thiêng Ai Cập (Scarabaeus sacer). Điểm khác biệt là Game Freak đã thay phân thật bằng quả cầu bùn tâm linh: vừa sạch sẽ, vừa lịch sự. Bọ hung ăn phân không chỉ là biểu tượng gắn liền với Ai Cập cổ đại mà còn hiện diện rộng khắp vùng Địa Trung Hải, bao gồm cả bán đảo Iberia – cảm hứng của vùng Paldea. Tại đây, chúng đóng vai trò quan trọng trong nông nghiệp truyền thống. Bọ hung giúp dọn phân, cải tạo đất và hạn chế ký sinh trùng, trở thành những “nhà tái chế tự nhiên” nuôi dưỡng mùa màng.
Hành động nâng niu quả cầu bùn của Rellor còn gợi liên tưởng đến dorodango (泥だんご) – một loại hình nghệ thuật dân gian Nhật Bản, trong đó bùn đất được nặn, đánh bóng cẩn thận thành những quả cầu mịn màng, sáng bóng như ngọc.
Ở dạng Dị Sắc [Shiny], Rellor lăn một quả cầu vàng. Hình ảnh này gợi nhớ đến vật phẩm Bi Vàng [Nugget] trong trò chơi Pokemon. Trong tiếng Nhật, Nugget được gọi là きんのたま (kin no tama), nghĩa đen là “quả cầu vàng”, nhưng đồng thời cũng là một tiếng lóng chỉ “tinh hoàn”
Ngoài ra, quả cầu vàng của Rellor còn có thể liên hệ đến 金のうんこ (kin no unko), nghĩa là “cục phân vàng”. Trong tiếng Nhật, từ うんこ (unko – phân) chứa âm うん (un), đồng âm với chữ 運 (un, vận, may mắn). Nhờ sự đồng âm này, “cục phân vàng” trở thành một biểu tượng vui nhộn của sự may mắn, thậm chí còn được chế tác thành bùa chú và đồ lưu niệm tại Nhật Bản.
Ở tầng nghĩa trang nghiêm, quả cầu vàng của Rellor gợi nhớ đến Mặt Trời trong thần thoại Ai Cập. Bọ hung vốn được xem là “những thủy thủ xuất sắc”, định hướng bằng ánh Mặt Trời khi lăn phân. Chính đặc tính này đã khiến người Ai Cập, từ thế kỷ XVII TCN, tôn sùng loài vật ấy như một biểu tượng thiêng liêng.
Trong hệ thống chữ tượng hình, hình ảnh bọ hung gắn liền với động từ kheper, có nghĩa là “trở thành” hay “biến đổi”. Tín ngưỡng Ai Cập còn cho rằng Mặt Trời chính là thần Ra, nhưng mỗi thời khắc trong ngày, thần lại mang một diện mạo khác nhau: buổi sáng là Khepri – vị thần đầu bọ hung lăn Mặt Trời lên khỏi chân trời, biểu tượng cho khởi đầu và tái sinh; buổi trưa là Ra trong hình dáng người đàn ông đội đĩa mặt trời, hiện thân cho quyền năng trọn vẹn; và buổi chiều tà là Atum – biểu thị cho sự kết thúc, trở về cội nguồn.
Từ biểu tượng thiêng liêng ấy, hình ảnh bọ hung được chế tác phổ biến thành bùa hộ mệnh, thường bằng đá phủ men bóng. Chúng vừa là trang sức, con dấu khắc chữ, vừa mang ý nghĩa cầu may và bảo hộ. Trong tang lễ, loại “bọ hung trái tim” (heart scarab) thường được đặt trong lớp băng quấn xác ướp để tượng trưng cho trái tim người đã khuất. Theo niềm tin, nó sẽ thay thế trái tim thật trong buổi phán xét của thần Osiris, giúp người chết vượt qua thử thách và được tái sinh ở thế giới bên kia.
Rellor tiến hóa thành Rabsca khi lăn quả cầu bùn đủ 1000 bước trong chế độ Let’s Go!. Con số này mang tính biểu tượng, bởi trong chữ tượng hình Ai Cập, 1000 được ký hiệu bằng hình hoa súng xanh Ai Cập (Nymphaea caerulea) – loài thực vật gắn liền với mặt trời và chu kỳ sống–chết–tái sinh. Hoa súng này mỗi ngày nở vào lúc bình minh và khép lại khi đêm xuống, trở thành biểu tượng của vĩnh hằng và sự hồi sinh. Hình tượng ấy còn gắn với thần Nefertem, vị thần của bình minh và ánh sáng đầu tiên.
Vì vậy, “1000 bước” có thể được hiểu như một ẩn dụ cho quá trình tích lũy kiên trì, đến khi đủ độ chín muồi thì Rellor sẽ Lột Xác [Shed Skin] để bước vào một hình thái mới, phản ánh vòng đời thực tế của bọ cánh cứng: trong giai đoạn ấu trùng phải nhiều lần thay da để trưởng thành; vừa gợi đến sự bừng nở của hoa súng sau một chu kỳ khép kín. Hoa văn mê cung trên lưng nó tượng trưng cho hành trình gian nan cần phải vượt qua trước khi chạm đến sự tiến hóa.
Khi tiến hóa, Rabsca khoác lên mình lớp vỏ xanh ánh kim, gợi nhớ đến những loài bọ cánh cứng rực rỡ ngoài đời thực, như bọ hung xanh Cetonia aurata. Ngoại hình của nó chứa nhiều tầng ý nghĩa biểu tượng: khuôn mặt đỏ, mũi hình thoi và ngôi sao trắng bốn cánh trên trán (trùng với đồng tử khi mở mắt) gợi nhớ Urna trong nghệ thuật Phật giáo – biểu tượng cho con mắt trí tuệ và sự giác ngộ. Bộ ria mép và mái tóc bạc trắng, đôi mắt nhắm nghiền, khiến Rabsca trông như một ông lão hay đạo sĩ đạt minh triết.
Rabsca luôn lơ lửng trên không trung, giữ tư thế lộn ngược, hai chân sau ôm chặt quả cầu tâm linh – một dáng vẻ phi tự nhiên với côn trùng, nhưng lại gợi đến trạng thái thiền cực hạn, nơi thân xác chỉ còn là phương tiện, còn tâm thức vượt thoát lên cảnh giới siêu việt. Quả cầu này hoàn toàn khác khối bùn thô sơ của Rellor: nó phát sáng hồng rực, xen lẫn những vân tím mờ như mây khói, mang cảm giác linh thiêng.
Pokedex tiết lộ rằng bên trong quả cầu của Rabsca là một đứa trẻ sơ sinh đang ngủ, được xem như “bản thể thật sự” của nó. Cơ thể bọ hung bên ngoài chỉ là lớp vỏ rỗng, tồn tại để nâng niu và lăn nhẹ quả cầu, giống như đang ru ngủ sinh linh bên trong. Ở dạng Dị Sắc, lớp vỏ ấy chuyển sang màu vàng rực rỡ, trông như một tấm bùa hộ mệnh, củng cố cho việc lớp vỏ che chở và bảo vệ đứa trẻ.
Hành vi này lấy cảm hứng từ bọ hung ngoài đời: chúng đẻ trứng trong quả cầu phân để ấu trùng nở và lớn lên từ thức ăn sẵn có. Rabsca đảo ngược quy luật ấy: “ấu trùng” chính là bản thể thật của nó, tự tái sinh trong quả cầu, bỏ lại lớp vỏ ngoài, khép kín một vòng luân hồi. Quả cầu còn gợi liên tưởng đến túi ối bao bọc thai nhi, biểu tượng phổ quát cho khởi nguyên và sự sống mới. Nhờ đó, Rabsca có thể được xem như một Pokemon mang tính bất tử sinh học, tương tự sứa bất tử (Turritopsis dohrnii) – sinh vật có khả năng đảo ngược từ giai đoạn trưởng thành về polyp, mở ra vòng tuần hoàn tái sinh gần như vô tận.
Chính mối liên kết chặt chẽ giữa “vỏ” và “bản thể” giải thích vì sao Rabsca có đặc tính Thần Giao Cách Cảm [Telepathy]. Nó không cần giao tiếp bằng lời, mà nhờ sức mạnh tâm linh có thể cảm nhận và trao đổi trực tiếp với sinh linh đang ngủ trong quả cầu. Bên cạnh đó, Rabsca còn sở hữu đặc tính Đồng Bộ Hóa [Synchronize]: mọi biến động tinh thần của bản thể bên trong đều phản chiếu ra bên ngoài, như thể lớp vỏ và đứa trẻ cùng chia sẻ một trạng thái ý thức.
Và với Rabsca, chiêu Cầu Phúc Hồi Sinh [Revival Blessing] thể hiện tầng biểu tượng về sự tái sinh và luân hồi gắn liền với ý nghĩa tâm linh. Trong khi đó, Pawmot học cùng chiêu nhưng mang sắc thái hoàn toàn khác: nó gợi đến việc hồi sức cấp cứu (CPR) kết hợp khử rung tim, tức ép tim ngoài lồng ngực và sốc điện bằng máy khử rung (defibrillator) để khởi động lại nhịp tim.
Lời cuối, cảm ơn bạn Trí Thức đã giúp hoàn thành trọn vẹn bài viết này!