Ngày nay, chúng ta đã quen với việc Nintendo giữ kín các Pokemon Huyền Ảo [Mythical Pokemon] cho đến khi sẵn sàng tung ra sự kiện. Ví dụ, Arceus trong Diamond và Pearl (ra mắt năm 2006) mãi đến năm 2009 mới được công bố chính thức. Nhưng trường hợp của Mew lại khác: họ giấu Mew không phải vì chiến lược, mà vì… chưa từng định đưa nó vào game.
Mewtwo là một trong những Pokemon đầu tiên được Game Freak lên kế hoạch cụ thể, với vai trò phản diện trung tâm trong phần kết game. Nó đại diện cho chủ đề “khoa học vượt khỏi tầm kiểm soát” – một mô tuýp phổ biến trong văn hóa đại chúng cuối thập niên 1980. Thế là Mewtwo được xây dựng như một “bản sao siêu việt” tạo ra từ thí nghiệm di truyền. Trong khi đó, Mew ban đầu không được thiết kế để xuất hiện trực tiếp trong trò chơi, mà chỉ đóng vai trò làm nền cho lore, chỉ xuất hiện gián tiếp qua các ghi chép khoa học trong Dinh Thự Pokemon [Pokemon Mansion].
Về mặt trình tự phát triển thì:
- Mewtwo được dựng hình, định vai trò và tích hợp vào gameplay sớm hơn. Nó có sprite, chỉ số chiến đấu và vị trí cụ thể trong mạch truyện, là đối thủ cuối cùng sau khi người chơi chinh phục Liên Đoàn Pokemon [Pokemon League].
- Mew chỉ được thêm vào ở giai đoạn rất muộn của quá trình phát triển, gần như là một “Easter Egg” nội bộ. Nó không có vai trò trong gameplay chính, không thể bắt được thông qua cách chơi thông thường, và thậm chí không được công bố chính thức cho đến khi trò chơi đã phát hành một thời gian.
Cốt truyện thì Mew sinh ra trước Mewtwo, nhưng về thời gian phát triển và thứ tự xuất hiện, thì ngược lại.
Thế nên, thứ tự Pokédex không phải lúc nào cũng được sắp xếp theo trình tự tiến hóa sinh học hay thời gian xuất hiện trong lore, mà chủ yếu phản ánh hành trình khám phá của người chơi trong từng bản game, bao gồm: thứ tự có thể gặp trong gameplay chính, thời điểm phát hành game, sự kiện,..
- Mewtwo là Pokemon cuối cùng người chơi có thể chạm trán trong mạch truyện chính → được đánh số #150.
- Còn Mew lại tồn tại ngoài hệ thống thông thường, chỉ có thể tiếp cận qua sự kiện đặc biệt, như một phần thưởng hậu kết thúc, vượt ra ngoài trải nghiệm chính tuyến → được đánh số #151.
- Nếu Mewtwo là #151, thì người chơi sẽ nhìn thấy có một Pokemon chưa được ghi nhận ở vị trí #150 → kế hoạch giữ bí mật Mew sẽ thất bại.
Vì sao Mew lại được thêm vào game một cách muộn màng và bí mật như vậy?
Vào cuối thập niên 1990 và đầu những năm 2000, với sự bùng nổ của hiện tượng Pokemon trên toàn cầu, nhiều người có xu hướng cho rằng trò chơi này đã thành công ngay từ đầu. Tuy nhiên, thực tế hoàn toàn ngược lại.
Pokemon Red và Green được bắt đầu phát triển từ năm 1990 – chỉ một năm sau khi Game Boy ra mắt, nhưng phải mất gần sáu năm để hoàn thiện. Đến 10/1995, game đã hoàn tất, nhưng vì lỡ mất mùa phát hành cuối năm, buộc phải dời lịch ra mắt sang tháng 02/1996 – vốn là thời điểm ảm đạm nhất trong năm đối với ngành công nghiệp game Nhật Bản.
“Chúng tôi đã hoàn tất game vào tháng 10 năm 1995 và muốn phát hành càng sớm càng tốt, nhưng lại bỏ lỡ mùa mua sắm cuối năm. Cuối cùng game ra mắt vào tháng 2 – thời điểm tệ nhất để phát hành bất kỳ trò chơi nào.” – Tsunekazu Ishihara chia sẻ.
Red và Green có khởi đầu khá im ắng, với doanh số khiêm tốn. Tuy vậy, nhờ hiệu ứng truyền miệng và các bài viết từ báo chí, trò chơi dần lan rộng trong cộng đồng. Và chính một yếu tố bất ngờ đã tạo nên bước ngoặt: Mew – Pokemon thứ 151, hoàn toàn không xuất hiện trong cốt truyện chính, không thể bắt được thông thường, và cũng không hề được công bố trong các tài liệu chính thức.
Mew là Pokemon dạng “Mythical” đầu tiên, chỉ có thể sở hữu thông qua sự kiện đặc biệt. Điều đặc biệt hơn cả là: Mew được thêm vào chỉ vỏn vẹn trong vòng hai tuần trước khi hoàn tất bản ROM phát hành.
Lúc đó, khi nhóm phát triển gỡ bỏ công cụ debug để tối ưu dung lượng, lập trình viên Shigeki Morimoto nhận ra rằng vẫn còn dư khoảng 300 byte trống. Thay vì để lãng phí, anh đã bí mật thêm vào một Pokemon mới, chính là Mew, mà không hề báo cho Nintendo biết, chỉ nhóm phát triển nội bộ biết thôi.
“Chúng tôi thêm Mew vào ngay cuối cùng.” – Lập trình viên Shigeki Morimoto kể lại. – “Dung lượng băng đã gần đầy, nhưng sau khi loại bỏ tính năng debug khỏi bản phát hành, chúng tôi có khoảng 300 byte trống. Thế là tôi lén nhét Mew vào. Thời nay chắc chẳng ai dám làm vậy nữa đâu!”
Về bản chất, Mew không được thiết kế để xuất hiện trước công chúng. Morimoto nhấn mạnh rằng:
“Trừ khi có dịp thực sự hợp lý sau khi phát hành, nếu không thì Mew sẽ mãi không được tiết lộ.”
Mew có thể đã mãi là một bí mật, nếu không có lỗi lập trình tình cờ giúp người chơi phát hiện ra sự tồn tại của nó. Tại Nhật Bản, game thủ sớm nhận ra một số lỗi kỳ lạ cho phép gặp Mew thông qua bug. Tin đồn lan nhanh khắp sân trường, tạp chí, và bảng tin điện tử. Một trong những thuyết nổi tiếng nhất: Mew ẩn dưới chiếc xe tải khả nghi ở cảng Vermilion, dù thực tế chẳng có gì dưới đó cả. Chính những bí ẩn xoay quanh Mew đã khiến người chơi say mê khám phá.
Dù chiếc xe tải hoàn toàn vô dụng trong game, sự tò mò của game thủ đã khiến họ liên tục liên hệ với Nintendo. Để giải quyết làn sóng này, cha đẻ Pokemon – Satoshi Tajiri, đề xuất công bố Mew chính thức thông qua một sự kiện khuyến mãi.
Tháng 4/1996, tạp chí CoroCoro Comics tổ chức chương trình “Tặng Pokemon Huyền Thoại” (Legendary Pokemon Offer) cho phép 20 người chơi may mắn gửi băng game về và nhận được Mew chính chủ. Sự kiện lập tức tạo nên cơn sốt. Hơn 78.000 người tham gia khiến doanh số game tăng vọt. Cả Satoru Iwata (khi đó là Chủ tịch HAL Laboratory, sau này là Chủ tịch Nintendo) lẫn Tsunekazu Ishihara (Chủ tịch TPC) đều thừa nhận rằng chính sự kiện phát tặng Mew đã xoay chuyển tình thế của thương hiệu Pokemon.
“Tôi cảm thấy phản hồi từ sự kiện Mew được công bố trên tạp chí CoroCoro là điều thực sự khiến cục diện thay đổi.” – Satoru Iwata khẳng định.
“Doanh số hàng tháng mà chúng tôi từng có trước đó bắt đầu được thay thế bằng doanh số hàng tuần, rồi tiếp tục tăng lên gấp ba, gấp bốn lần.” – Tsunekazu Ishihara nói.
Khi Pokemon du nhập phương Tây vào năm 1998, thương hiệu này đã trở thành một đế chế đa phương tiện: từ Game, Anime, TCG, đến Toys,… Các quốc gia khác sau đó cũng tổ chức các sự kiện tương tự, cho phép người chơi gửi băng Red hoặc Blue để nhận Mew chính thức.
Gần 30 năm sau, Pokemon vẫn là một tượng đài. Cặp game Pokemon Scarlet và Violet ra mắt năm 2022, đã bán được hơn 26,79 triệu bản, trở thành bản game bán chạy thứ hai trong toàn bộ lịch sử thương hiệu, chỉ sau Red/ Green/ Blue.
Và tất cả điều đó có thể đã không xảy ra nếu Game Freak không “troll” Nintendo bằng một sinh vật nhỏ tên là Mew.