TAM LONG THẦN THOẠI: BIỂU TƯỢNG VÀ ẨN DỤ

Trong thần thoại Pokemon, bộ ba huyền thoại Dialga, Palkia và Giratina là ba thực thể nguyên thủy được tạo ra từ chính bản thể của Arceus – vị thần sáng tạo của vũ trụ. Mỗi cá thể đại diện cho một khái niệm vũ trụ nền tảng: Thời Gian, Không Gian và Hỗn Mang, hay rộng hơn là Vật Chất và Phản Vật Chất.

  • Dialga, Pokemon Thời Gian [Temporal Pokemon], là vị thần cai quản dòng thời gian. Dù Celebi có khả năng du hành thời gian, nó vẫn bị giới hạn trong phạm vi mà Dialga kiểm soát. Thời gian vốn được xem là cứng nhắc, lạnh lùng và không thể đảo ngược; hình ảnh đồng hồ cũng gợi liên tưởng đến hệ thống các bánh răng cơ khí. Vì vậy, hệ Thép phản ánh hoàn hảo bản chất nghiêm khắc và tàn nhẫn của thời gian.
  • Palkia, Pokemon Không Gian [Spatial Pokemon], là vị thần cai quản các chiều không gian. Không gian thường được ví linh hoạt và uyển chuyển như nước. Các thuật ngữ chỉ không gian như “Thiên Hà”, “Ngân Hà” đều có chứa từ “sông”, nên nó có hệ Nước. Ý tưởng này vẫn tiếp tục được sử dụng lại với trường hợp của Urshifu Phái Liên Kích [Rapid Strike Style] – thuộc phái đấm nhanh, uyển chuyển như nước.
  • Giratina, Pokemon Nổi Loạn [Renegade Pokemon], cai quản Thế Giới Hỗn Mang [Distortion World] – một thế giới phản vật lý, nơi thời gian, không gian, và trọng lực vận hành theo những quy luật bất thường. Với sáu chân, sáu gai và sáu cánh, cấu trúc cơ thể của Giratina gợi nhớ đến con số 666 – biểu tượng của sự phản nghịch và Satan trong văn hóa phương Tây. Giratina cũng được cho là lấy cảm hứng từ Seraphim – thiên thần sáu cánh, nhưng hình thái Nguyên Bản [Origin Forme] của nó lại gợi nhắc đến câu chuyện thiên thần sa ngã: từng mang quyền năng thần thánh, nhưng vì nổi loạn mà bị trục xuất khỏi thiên giới – tương tự như cách Arceus trục xuất Giratina vì bản tính hung bạo. Một số truyền thuyết đô thị cho rằng Arceus tạo ra Giratina để kiểm soát sức mạnh của Dialga và Palkia, nhưng vì nó quá cực đoan và hung bạo, Arceus đã tạo ra thêm Uxie, Mesprit, Azelf như một biện pháp thay thế. Giratina vốn đại diện cho sự hỗn loạn, phản vật chất, tương đồng với cõi âm: một thế giới tách biệt, nơi những thực thể vô hình tồn tại ngoài quy luật sống, không tương tác trực tiếp với vật lý của thực tại. Từ đó, hệ Ma như một hình tượng hoàn hảo để gán cho nó.
  • Hình Thái Nguyên Bản của bộ ba thể hiện hình dạng thời vũ trụ còn hoang sơ, phi nhân dạng, chưa thích nghi với trọng lực của hiện tại, chỉ xuất hiện khi chúng tồn tại trong chiều không gian gốc, hoặc khi hấp thụ năng lượng nguyên thủy từ các Đại Ngọc Kim Cương [Adamant Crystal], Đại Ngọc Trân Châu [Lustrous Globe] và Đại Ngọc Bạch Kim [Griseous Core]. Dialga Nguyên Bản với sắc lam cùng cấu tạo thép gai góc đặc trưng, được cho là lấy cảm hứng từ Izanagi – vị nam thần trong Thần Đạo Nhật Bản. Còn Palkia Nguyên Bản với sắc hồng đặc trưng cùng 4 chân trụ vững vàng, được cho là lấy cảm hứng từ Izanami – vị nữ thần cùng Izanagi dùng 1 cây giáo để khuấy đại dương, rồi dựng nên các cột trụ chống trời để tạo nên các hòn đảo là nước Nhật như ngày nay.
  • Với vai trò là Tam Long Thần Thoại [Pokemon of Myth], Dialga, Palkia và Giratina đều sở hữu đặc tính Gây Áp Lực [Pressure], thể hiện uy lực tuyệt đối khiến mọi sinh linh phải dè chừng. Để truyền đạt ý chí cho loài người, cả ba thần mang đặc tính Thần Giao Cách Cảm [Telepathy], vượt qua mọi giới hạn ngôn ngữ để hướng dẫn con người. Riêng Giratina Nguyên Bản vốn sống trong Thế Giới Hỗn Mang, sở hữu thêm đặc tính Lơ Lửng [Levitate] để thích nghi với trọng lực bất ổn của thế giới này.

Có một giả thuyết cho rằng: Việc Dialga Nguyên Bản “nghẹn họng”, Palkia Nguyên Bản “cụt tay”, và lý do Giratina bị lưu đày đều là sản phẩm của Arceus, nhằm mục đích kiềm chế tiềm năng phản loạn của chúng. Tuy vậy, đó chỉ là về mặt biểu tượng, trong game cho thấy chúng vẫn có thể dùng các chiêu như Tiếng Gầm Thời Gian [Roar of Time] hay Xé Toạc Không Gian [Spacial Rend] bình thường mà không cần cử động vật lý. Khẳng định bản chất phi cấu trúc, vượt qua định luật vật lý thông thường của vũ trụ. Chúng không cần tay để vung xé, không cần cổ họng để gầm, vì chính chúng là hiện thân thuần túy của thời gian và không gian lúc sinh thời.

Dù mỗi thực thể mang một lĩnh vực riêng biệt, song giữa chúng vẫn tồn tại sự giao thoa tiềm ẩn. Tiếng Gầm Thời Gian tuy thuộc về thời gian, lại tuôn trào như dòng nước mềm mại. Xé Toạc Không Gian đại diện cho không gian, nhưng cắt xé với sự sắc bén, rắn chắc như kim loại. Còn Bóng Ma Phục Kích [Shadow Force] như xuyên cả thời gian và không gian, biến mất khỏi hiện tại, trốn vào cõi hỗn mang, rồi từ đó bất ngờ xuất hiện trở lại, tung ra một đòn đánh không thể đoán trước. Giống như trong nhu có cương, trong âm có dương, đối lập mà bổ sung, ba nguyên lý này kết nối để kiến tạo nên trật tự của vũ trụ.

Ngoài ra, Dialga, Palkia và Giratina còn ẩn chứa biểu tượng của nhiều bản chất sâu xa khác, cụ thể như:

  • Ba trạng thái vật chất: Thể rắn (thép), lỏng (nước), khí (hồn).
  • Ba trang sức quý hiếm: Kim cương (ngực Dialga) – trân châu (bắp tay Palkia) – bạch kim (biểu tượng phần đầu Giratina mô phỏng ký hiệu bạch kim trong giả kim thuật).
    – Kim cương, dù thường ví thời gian với thép vì sự cứng nhắc và lạnh lẽo, nhưng chỉ kim cương mới đủ sức tượng trưng cho tính bất biến, vĩnh cửu của thời gian mà thôi. Chưa kể sự đồng âm thú vị giữa Kim Loại (金類, còn gọi là Kim Thuộc 金屬, chỉ các loại kim: cụ thể Ngũ Kim 五金 là vàng, bạc, đồng, sắt, thiếc) và Kim Cương (金剛, còn phát âm là Kim Cang) đều dùng chung chữ Kim (金, tức vàng). Từ Kim Cương trong tiếng Hán vốn là cách phiên âm của từ tiếng Phạn “Vajra” (वज्र) – một pháp khí trong Phật giáo, biểu trưng cho sự cứng rắn tuyệt đối, không thể phá hủy. Vì vậy mới có những cụm như “Kim Cang Bất Hoại” để chỉ tính chất không thể phá vỡ, chứ không phải chỉ kim cương như trong tiếng Việt mình. Từ đó, người xưa mới gọi viên đá cứng nhất là Kim Cang Thạch (金剛石) nghĩa là “đá cứng như Kim Cang”, tức kim cương. Ngày nay, từ Kim Cang Thạch chủ yếu xuất hiện trong văn cổ hoặc các văn bản mang sắc thái tôn giáo, triết học chứ người Nhật họ dùng thẳng ダイヤモンド (daiyamondo, phiên âm từ diamond) và người Hoa thì dùng Toàn Thạch (钻石, tức “loại đá dùng để khoan”) để chỉ kim cương.
    – Trân châu, sinh ra từ lòng đại dương, bắt đầu chỉ là một hạt cát nhỏ – vật thể thô ráp bị cuốn vào cơ thể sinh vật sống. Qua thời gian, lớp lớp xà cừ bao bọc, chuyển hóa dị vật thành viên ngọc óng ánh. Chính quá trình biến đổi linh hoạt, uyển chuyển ấy phản ánh bản chất biến đổi không ngừng của không gian mà Palkia làm chủ.
    – Bạch kim, với sắc xám ánh bạc lạnh lùng, dù giá trị kém hơn nhưng bạch kim vốn hiếm có và bền bỉ hơn cả vàng, đủ sức nặng để đứng chung trong bộ 3 trang sức này, đồng thời nó cũng không mang ý nghĩa hào quang rực rỡ hay biểu tượng quyền lực như vàng. Chính vì thế, nó phù hợp hơn cả để đại diện cho Giratina – vị thần bị lưu đày, cô độc, gắn liền với Thế giới Hỗn Mang u ám.
    → Vốn dĩ, TPC thích trò gây hiểu lầm hệ từ xưa tới giờ như trường hợp của Charizard, Gyarados, Lugia,… nên việc không thể nhìn mặt mà bắt nhìn dong thì cũng không có gì là lạ.
  • Ba cấu trúc thân thể của Arceus: Tứ chi, cổ dài, vòng ánh sáng, khi hợp thể các đặc điểm của từng con sẽ trông rất giống Arceus, củng cố thêm giả thuyết của Cynthia về việc chúng vốn được tạo ra từ chính bản thể Arceus.
  • Ba ký tự tượng hình khi ở Hình Thái Nguyên Bản: A (Dialga, trực diện) – R (Palkia, mặt bên) – C (Giratina, cong mình) – tạo nên cái tên A-R-Ceus. Ngụ ý rằng cả ba đều là mảnh ghép từ Arceus. Một liên hệ vui ở hình thái này là Dialga và Palkia đều… không thể “nói chuyện”, cũng chẳng có tay để “viết” nên chỉ có thể “nhìn” mặt chữ mà thôi.
  • Ba trang bị của một hiệp sĩ cổ đại: Kiếm (Dialga), khiên (Palkia), áo choàng (Giratina). Khi hợp nhất cùng Arceus, họ tạo thành một hình thể hoàn chỉnh với sáu cánh xòe phía sau, gợi nhắc đến dáng vẻ ngàn tay trong thần thoại của Arceus – hình dạng mà nó dùng để định hình vũ trụ, trước khi phân tách tạo thành ra 3 thực thể tối thượng.
  • Ba hành vi khởi nguồn của loài người và kết quả của sự trừng phạt: Adam ăn trái cấm → bị “nghẹn họng” (Dialga), Eva bẻ trái cấm → bị “cụt tay” (Palkia), Rắn dụ dỗ họ → bị trục xuất (Giratina, mặc dù trông nó có vẻ giống rết hơn).
  • Tam Chủng Thần Khí (三種の神器), ba báu vật thiêng liêng nhất trong văn hóa Nhật Bản, tượng trưng cho uy quyền và tính chính danh của Thiên Hoàng, đại diện cho ba đức tính cần có của một quân vương (dũng – trí – nhân):
    – Kiếm Kusanagi (草薙劍) đại diện cho dũng khí, tương ứng ngoại hình mạnh mẽ và sắc bén của Dialga, cũng như sự kết nối với Azelf – hiện thân của Ý Chí [Willpower Pokemon] (phần đầu tam giác dễ liên tưởng tới kim cương).
    – Gương Yata (八咫鏡) đại diện cho trí tuệ. Gương phản chiếu và bẻ cong ánh sáng, gợi liên tưởng đến mặt nước và khả năng thao túng không gian của Palkia, cũng như sự kết nối với Uxie – hiện thân của Tri Thức [Knowledge Pokemon] (phần đầu tròn xoe dễ liên tưởng tới trân châu).
    – Ngọc Yasakani (八尺瓊勾玉) đại diện cho lòng nhân ái. Trong Thần Đạo, magatama được xem là nơi linh hồn tổ tiên trú ngụ, đóng vai trò bảo hộ và kết nối tâm linh giữa các thế hệ. Trong tiếng Nhật, chữ “ngọc” (玉) và “linh hồn” (魂) đều đọc là tama, củng cố mối liên hệ giữa viên ngọc với hệ Ma của Giratina, cũng như sự kết nối với Mesprit – hiện thân của Cảm Xúc [Emotion Pokemon] (phần đầu tua tủa dễ liên tưởng tới giratina).